Een familieopstelling is een therapeutische sessie waarbij de cliënt een vraagstuk inbrengt waar hij of zij helderheid over wil krijgen. Je kunt familieopstellingen doen in groepsverband, waarbij cliënt mensen uit de groep vraagt representant te zijn voor bijvoorbeeld zichzelf, familieleden, (ex-)partner(s), mensen uit hun omgeving. Al naar gelang het vraagstuk van de cliënt.

Ook kun je een opstelling doen in een één op één sessie, dus alleen met de therapeut. Je gebruikt dan als representanten kleine voorwerpen, dit mag van alles zijn, kleine poppetjes, steentjes, kraaltjes of bijvoorbeeld veertjes. Ik gebruik hiervoor gekleurde flesjes. Je kiest dan een gekleurd flesje als representant van jezelf en van bijvoorbeeld je familieleden of andere relaties. Je legt deze flesjes dan neer in ‘een werkveld’, bijvoorbeeld een kleed of iets dergelijks en er ontstaat dan ook ‘het verhaal’, zoals het nu is. Ook wordt het probleem zichtbaar, waar de cliënt mee worstelt.

Er ontstaat zo een tableau-vivant dat achterliggende aspecten van het vraagstuk laat zien. Er komen verstrikkingen aan het licht (soms in eerdere generaties) die hebben geleid tot stagnatie in het huidige leven van de deelnemer. Vaak zijn die verstrikkingen onverwerkte gevoelens bij een persoon als gevolg van nare gebeurtenissen zoals het jong overlijden van een ouder of een kind, oorlogservaring, scheiding van ouders. Die onverwerkte gevoelens kunnen latergeborenen (kinderen) onbewust en onbedoeld belasten waardoor ze uit balans zijn.

Aan de hand van instructies van de therapeut wordt ‘het veld’ in beweging gebracht en geheeld waar nodig, totdat er rust komt binnen het geheel. Er ontstaat een soort van ‘nieuwe orde’.

De effecten van de sessie zijn soms op korte, maar zeker op lange termijn merkbaar. Wat er binnen het veld ‘geheeld’ is binnen de sessie heelt vaak ook in werkelijkheid. Dit is onomkeerbaar. Hoe dat kan? Alles wat gebeurt binnen het veld komt ‘op zielsniveau’ binnen bij iedereen die als het ware vertegenwoordigd was binnen dat veld.

De vorm ‘familieopstellingen’ of ‘systemisch werk is uitgewerkt en geïntroduceerd in therapeutenland door Bert Hellinger als grondlegger ervan en later ook alweer gemoderniseerd. Sjamanen en andere geneesheren gebruikten deze vorm van heling al eewenlang en gebruikten hiervoor bijvoorbeeld steentjes, blaadjes of veertjes.

Het is een krachtige manier van werken en het kan oude belemmerende patronen losmaken waar mensen mee worstelen. Het bevrijd je van de ballast van anderen en van oude patronen, waar we soms al jaren mee rondlopen.

Je kunt het veld uiteraard alleen in positieve vorm veranderen en uiteraard vanuit ethiek en respect voor de ander.